In de landbouwtransitie kom je de term ‘integraal’ veelvuldig tegen. De uitdaging voor jou als ondernemer of als adviseur is om vraagstukken integraal op te pakken in de huidige periode. De Van Dale beschrijft integraal als ‘geheel, voltallig’. Maar hoe pak je dit vandaag de dag in een agrarisch bedrijf aan? In het bedrijfsplan voor de vestigingssteun komt dit vraagstuk bijvoorbeeld goed naar voren.
De subsidie voor de vestiging van jonge landbouwers gaat 3 juni open. Bedrijfsoverdrachten die na 1 januari 2023 geregistreerd zijn kunnen – met aanvullende voorwaarden – een aanvraag doen. De jonge landbouwer(s) moet(en) meer dan 50% van het juridische en economische aandeel van het bedrijf bezitten. De fiscale en juridische verwerking van de bedrijfsoverdracht zijn hierin dus heel belangrijk. En daarnaast moet er een bedrijfsplan aangeleverd worden, waarin beschreven wordt hoe je de ontwikkeling van jouw bedrijf ziet. Hoe ga je de veerkracht vergroten in de huidige context met alle maatschappelijke opgaven?
Deze subsidieregeling maakt het belang van integraal adviseren heel duidelijk. Integraal kun je op vele manieren benaderen. Vanuit de VLB worden adviesvraagstukken bedrijfskundig, fiscaal en juridisch beoordeeld. Dat is een integrale benadering waarin de verschillende vakgebieden – met ieder hun specialistische kennis – elkaar aanvullen. Rondom deze subsidieregeling is er dan ook intensief contact over de vakgebieden heen om alle vragen te kunnen beantwoorden.
Daarnaast kun je integraal ook bekijken vanuit het vraagstuk zelf. Het thema bedrijfsoverdracht is niet meer los te zien van duurzaamheid en kringloop KPI’s. Een gecombineerde opgave is niet los te zien van de pachtwet en bedrijfsopvolgingsregeling. Dit vraagt van ondernemers en adviseurs dat je regelmatig uitzoomt om te kijken welke andere thema’s betrokken moeten worden. De exacte voorwaarden van deze subsidieregeling was vorig jaar nog niet bekend toen jij mogelijk bezig was een bedrijfsplan te schrijven. Toch zijn de gevraagde thema’s in het bedrijfsplan geen grote verrassing. Er zit veel overlap in de opbouw met de voorschriften vanuit de GLB-vouchers en de aanvraag voor een IDL financiering.
Als derde dimensie is het goed om integraal ook te betrekken op het plan, de bewustwording en de beleving. De subsidieregeling schrijft een ‘papieren’ bedrijfsplan voor. Als het op papier maar klopt kun je de subsidie toegekend krijgen. Tegelijk is het belangrijk om als ondernemer en adviseur te sparren over het ‘waarom’. Door hierover te praten geeft je dit als ondernemer motivatie, ook als de uitvoering van het plan eens tegen zit. Hierbij schuurt het ook tegen de ethische vraag aan of een aanvraag aansluit op het doel. Durf je als adviseur dit bespreekbaar te maken? Kijk jij als ondernemer naar jouw eigen situatie, of houd je ook rekening met het collectief belang? Feit blijft dat deze subsidie een mooie stimulans is voor jonge ondernemers. Zij krijgen hiermee een steuntje om het bedrijf (verder) voor te bereiden op een duurzame ontwikkeling.
Als je tijd geïnvesteerd hebt in gesprekken en je hebt helder wat je wilt en waarom, dan is het bedrijfsplan uitschrijven een ‘invuloefening’. De voorgeschreven onderdelen in het plan zijn:
- Een situatieschets van het bedrijf met de huidige bedrijfsvoering.
- Jouw ontwikkelplan. Wat wil je bereiken in de volgende 5 jaar.
- Welke kost(en) wil je met de steun dekken.
- Een beschrijving van de manier waarop de subsidie helpt met de versterking van de veerkracht van het bedrijf. Je beschrijft hoe de kosten verlagen, de inkomsten verhogen en/of verbreden.
- Een beschrijving van de duurzaamheidsdoelen vanuit het GLB/NSP:
- Klimaatverandering en duurzame energie.
- Efficiënt beheer van natuurlijke hulpbronnen
- Bescherming van de biodiversiteit van het gemeenschappelijk landbouwbeleid.
Vergeet bij dit lijstje niet om zelf ook uit te zoomen en de integrale benadering erbij te houden. Als het bedrijf nu veel losse grond pacht, wat is daarvan het risico? De aanscherping van de BOR, de gecombineerde opgave die vraagt om schriftelijke toestemming van de eigenaar, het Didam arrest, allemaal items die druk zetten op losse pacht overeenkomsten. De oplossing wordt met alle regelgeving niet eenvoudiger, juist daarom is het van groot belang om bedrijfskundig, fiscaal en juridisch goed af te stemmen.
Ga jij – zelf of voor een klant – de vestigingssteun aanvragen? Kijk dan nog eens goed naar het bedrijfsplan. Zijn de bedrijfskundige, fiscale én juridische vraagstukken betrokken? En is het plan goed doorleefd? Een goed rapport levert een cash subsidie op van 80.000 euro. De opbrengst van een goed doorleefd plan brengt wellicht nog meer op, maar helaas is dat niet te achterhalen.
