Skip to content

VLB-inspiratiesessie biedt bedrijfsadviseurs (stik)stof tot nadenken

Er zijn diverse onderwerpen die de gemoederen in de land- en tuinbouw bezighouden. Een onderwerp wat hier zeker bovenuit steekt is het complexe stikstofdossier. Reden voor de VLB om voor haar bedrijfsadviseurs een kennis- en inspiratiesessie te organiseren over dit onderwerp.

Carlijn van Gulpen, programmamanager PAS Meldingen bij het ministerie van LNV, mocht de aftrap verzorgen van de goed bezochte bijeenkomst op 3 november jl. Van Gulpen gaf een toelichting op het stikstofdossier en besprak de status en uitdagingen van het Rijk. Haar boodschap was duidelijk: zonder natuurherstel blijven we in de crisis.

De programmamanager vertelde verder dat het verminderen van stikstof lastig is, omdat de herkomst van stikstofdepositie flink verschilt per gebied. Dat vraagt om maatwerk en een gebiedsgerichte aanpak. Hierin werkt het Rijk samen met andere overheden. ‘Het kabinet zet samen met medeoverheden maatregelen slim en gericht in daar waar ze nodig zijn en het meeste effect hebben,’ aldus Van Gulpen.

Rol adviseur

De programmamanager benadrukte dat de structurele aanpak van stikstof een gezamenlijke opgave is. Waarbij ze ook een rol voor ondernemers en adviseurs ziet. ‘Ondernemers en adviseurs moeten kijken naar het toekomstperspectief in hun gebied. En breder kijken dan alleen het eigen bedrijf of de eigen gronden.’

Tijdens de bespreking van de maatregelen om de stikstofuitstoot van de landbouw te verminderen bond Van Gulpen er ook geen doekjes om: alle opties liggen op tafel voor de toekomst. En die opties moet het kabinet koppelen met andere uitdagingen. Zoals de toekomst van de landbouw, het klimaat, energie en waterbeheer. ‘Uiteindelijk gaat het immers om de verplichting om in Nederland op landelijk niveau een gunstige staat van instandhouding te bereiken voor de natuurwaarden die op grond van de Vogelrichtlijn en de Habitatrichtlijn een bijzondere bescherming genieten,’ legde van Gulpen nogmaals het belang van het programma Stikstofreductie en Natuurverbetering uit. ‘Om die doelstelling te bereiken moeten niet alleen bronmaatregelen ten aanzien van stikstof worden getroffen, maar moet het programma ook voorzien in een verdere investering in de verbetering van de condities voor de betrokken natuurwaarden.’

(Stik)stof tot nadenken

De naam van de presentatie van Stefan van Summeren gaf het doel en thema van de inspiratiesessie goed weer: (Stik)stof tot nadenken. De ROM-specialist bij Rombou van Flynth gaf een toelichting op de vergunningenproblematiek rondom stikstof en intern en extern salderen. De legalisatie van de PAS-meldingen was een onderwerp dat garant stond voor veel vragen van de bedrijfsadviseurs. Van Gulpen vertelde in haar presentatie al dat van de 3500 potentiële PAS-melders er 2500 zich hadden gemeld. Van Summeren gaf aan dat inmiddels de eerste beoordelingen en verzoeken om aanvullingen binnen komen. 

Dagvoorzitter Hans de Bie aan het woord

Mogelijkheden in- en extern salderen

Ook besprak hij de mogelijkheden van intern – en extern salderen. Bij extern salderen wordt de toename van stikstofdepositie in de beoogde situatie gecompenseerd door het staken van stikstofactiviteit(en) op een andere locatie(s). Van Summeren wees de adviseurs erop dat hierbij wel geldt dat er een afroming van 30% is van het saldogevende bedrijf. Verder adviseerde hij de bedrijfsadviseurs om de stikstofsituatie van klanten in beeld te brengen. ‘Bepaal de referentiesituatie, de huidige en/of de beoogde situatie en kijk naar de mogelijkheden van de beoogde situatie,’ somde de adviseur op. ‘Zo kun je de juiste strategie bepalen voor toekomstige ontwikkelplannen.’ Aan het eind van zijn presentatie maakte de ROM-specialist nog een belangrijke opmerking: ‘De stikstofdepositie is uiteindelijk bepalend in het kader van de Wet natuurbescherming. En dus niet de ammoniakemissie!’

Stikstofreductie via managementmaatregelen

Ook managementmaatregelen kunnen voor stikstofreductie zorgen. Harm Rijneveld van de HAS Hogeschool en adviseur bij DMS legde uit hoe een ondernemer via de bedrijfsvoering kan inspelen op het reduceren van stikstof op zijn of haar bedrijf. ‘Het sleutelwoord is “meebewegen”, aldus Rijneveld. ‘Er zijn meerdere (integrale) wegen die naar Rome leiden.‘ Daarmee bedoelt de docent dat er meerdere mogelijkheden zijn voor zowel de intensieve als extensieve kringloopboer om stikstof te reduceren.

Zijn pleidooi is helder: voor het maximale economisch rendement moet de melkveehouder zijn bedrijf optimaliseren en niet de koe. ‘De bedrijfs- en bodembenutting staan voorop. De veebenutting is ondergeschikt.’ Als mogelijkheden om dit te realiseren noemt hij onder meer minder krachtvoer aankopen, meer liters uit minder input halen, mest beter benutten en een betere benutting van het eigen ruwvoer.

Ook Rijneveld heeft nog een tip voor de adviseurs: ‘Zoek de grens op met de veehouder. Voor emissievermindering, gezondere koeien en kostenbesparing.’

Gecombineerde opgave steeds complexer: VLB pleit voor werkbare regelgeving en betere uitvoerbaarheid

De Gecombineerde opgave is voor agrarische ondernemers een jaarlijks terugkerende uitdaging. Wat ooit begon als de Meitelling voor de registratie van grond en dieren, is uitgegroeid tot een complexe klus waarbij steeds meer kennis en tijd komt kijken. De bedrijfsadviseurs van aaff, Countus en Flynth – verenigd in de Vereniging van Accountants en Belastingadviesbureaus (VLB) – ondersteunen jaarlijks duizenden boeren bij het zorgvuldig en correct invullen van deze opgave. Maar de uitvoeringspraktijk staat onder druk.

Toenemende complexiteit, stijgende druk

De adviseurs van de VLB zijn al jaren actief betrokken bij het ondersteunen van agrarische ondernemers bij het naleven van wet- en regelgeving, waaronder verplichtingen uit het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB), de mestregelgeving en andere regelingen. Wat zij signaleren, baart zorgen: de regelgeving wordt steeds complexer, terwijl de vraag naar ondersteuning blijft stijgen. De werkdruk op adviseurs neemt toe, net als de (financiële) risico’s voor boeren wanneer er fouten worden gemaakt.

De Gecombineerde opgave is inmiddels voor veel boeren te ingewikkeld om zelfstandig te doen. De registratie van percelen, landschapselementen en bufferstroken, het doorgeven van gegevens voor de mestwetgeving en de aanvraag voor uitbetaling van de GLB-subsidies vergen specialistische kennis. Niet voor niets wordt inmiddels de helft van alle opgaves door adviseurs ingevuld. Tegelijkertijd zijn advieskantoren meer huiverig geworden om hun klanten bij deze werkzaamheden te ondersteunen.

Deadline 15 mei

De natte weersomstandigheden vorig jaar leidden tot begrijpelijke vragen en verzoeken vanuit de sector om de aanvraagperiode te verlengen. Aanpassingen na de deadline van 15 mei zijn weliswaar in bepaalde gevallen verplicht – bijvoorbeeld als opgegeven eco-activiteiten niet haalbaar blijken – maar nieuwe percelen of eco-activiteiten toevoegen is dan niet meer toegestaan. Dit werkt belemmerend voor boeren die te maken hebben met wisselende (weers)omstandigheden.

Bezwaarschriften blijven liggen – gevolgen voor 2025

Terwijl de aanvragen voor 2025 met Gecombineerde opgave moeten worden ingediend, zijn bezwaren over de GLB-subsidies van 2023 en 2024 nog in behandeling. De uitkomst van die bezwaren heeft mogelijk directe gevolgen voor de aanvragen die nu moeten worden gedaan. Boeren moeten vooruitlopen op uitkomsten die ze nog niet kennen en krijgen van RVO het advies om, binnen de mogelijkheden van hun bedrijf, extra eco-activiteiten op te geven. Dit is voor veel ondernemers ondoenlijk – en voor adviseurs nauwelijks verantwoord.

Oproep tot verbetering

De VLB ondersteunt de intentie van het ministerie om de Gecombineerde opgave en het aanvraagproces van de GLB-subsidies te verbeteren, zodat boeren deze zelfstandig kunnen invullen. Maar de praktijk laat zien dat daar nog forse stappen voor nodig zijn. Positieve ontwikkelingen, zoals het vervallen van de definitieve aanvraag in het GLB-proces, worden gewaardeerd. Tegelijkertijd roept de VLB het ministerie van LVVN en RVO  op tot verdere verbeteringen:

  • Pas aanvraagperioden en deadlines aan op wat haalbaar is in de praktijk, zeker bij uitzonderlijke weersomstandigheden zoals vorig voorjaar.
  • Verwerk bezwaarschriften tijdig, zodat ondernemers en hun adviseurs niet hoeven te gokken op beslissingen die nog op zich laten wachten.
  • Stem regelgeving beter op elkaar af, zoals de afstemming tussen GLB, mestregelgeving en het Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (ANLb).
  • Betrek erfbetreders, zoals de adviseurs van de VLB, vroegtijdig bij het ontwikkelen van nieuwe regelgeving en de praktische uitwerking daarvan.

Samen werken aan een werkbare uitvoering

De VLB blijft zich inzetten voor een goede en werkbare uitvoering van de Gecombineerde opgave. Dit in het belang van de boeren die afhankelijk zijn van regels, tijdige besluiten en praktische ondersteuning. Alleen door betere afstemming van regelgeving, realistische deadlines en meer aansluiting bij de praktijk kunnen we samen werken aan verlaging van de administratieve lasten, risico’s en kosten voor de agrarische ondernemer.

Jeroen van den Hengel, lid VLB Vaksectie Agro Bedrijfskunde namens aaff

Save the date VLB Inspiratiesessie dinsdag 24 juni 2025, vanaf 15.30 uur

Uit de troonrede van 17 september 2024…“Er vindt geen gedwongen bedrijfsbeëindiging plaats en de daadwerkelijke staat van de natuur en gemeten uitstootcijfers worden leidend in het beleid. Doelsturing is daarbij een kernbegrip. Dat betekent dat het aan boeren zelf is hoe zij gestelde doelen willen bereiken. Er is een stimuleringsbudget beschikbaar van € 5 miljard om de omslag te maken die nodig is”…

VLB Inspiratiesessie: “Doelsturing in de praktijk

Kom naar de VLB Inspiratiesessie “Doelsturing in de praktijk”. Leer hoe een boer grip op de doelen kan krijgen. Leer welke kansen, kaders en verplichtingen er zijn. Wat motiveert een ondernemer om aan de slag te gaan? En welke ondersteuning jij de klant hierbij kunt bieden.

Datum en Tijd: dinsdag 24 juni, vanaf 15.30 uur

Locatie: Boerderij De Boerinn, Mijzijde 6, 3371 GM Kamerik

In deze speciale VLB Inspiratiesessie belichten we doelsturing vanuit de overheid, vanuit de markt en vanuit de boerenpraktijk. Welke bedrijven, ondernemers en adviseurs kunnen hier kansen voor zichzelf vinden? Laat je bijpraten over deze nieuwe ontwikkelingen tijdens de sessie.

Doelsturing vanuit de overheid met medewerking vanuit het Ministerie van LVVN

  • Kansen, kaders en verplichtingen vanuit doelsturing
    • Wat is de stand van zaken?
    • Nieuwe opzet eco-regeling, gericht op doelsturing

Doelsturing in de afzetmarkt, met medewerking vanuit Friesland Campina

  • Welke kansen zijn er in de markt?
    • Waarom betalen afnemers hiervoor?
    • Hoe dynamisch is deze markt?

Doelsturing in de praktijk, met medewerking van BO-akkerbouw

  • Wat zijn de eerste ervaringen?
    • Wat werkt goed en wat valt tegen?
    • Hoe pakken boeren het op?
    • Welke verbindingen zijn er tussen doelsturing en regeneratieve landbouw?

Mis de bijeenkomst niet. Noteer de datum 24 juni vanaf 15.30 uur alvast in jouw agenda.

Het volledige programma volgt binnenkort.

VLB Vakgroep Agro Bedrijfskunde

UITREIKING CERTIFICATEN BBA-VI en BBA-VII CURSUS

Maandag 3 maart 2025 ontvingen de deelnemers die met goed gevolg de Basiscursus Bedrijfsadvies (BBA) hebben doorlopen hun certificaat. In een tijdspanne van meer dan een jaar namen zij deel aan modules op het gebied van wet- en regelgeving, agrarisch belastingrecht en bedrijfseconomie. De BBA is een interne VLB-cursus om medewerkers verder te bekwamen in het vak van bedrijfskundige.

Na het uitreiken van de certificaten volgde een presentie door Marijn Schouten, Accountmanager Food & Agri bij Rabobank West Betuwe over beoordelingscriteria bij financieringsaanvragen, die uitmondde in een boeiende discussie.

Op de foto de aanwezige geslaagde kandidaten van de BBA VI en BBA VII cursus, Margreet Bodegom, Nico Stokman, Berdien Egberts, Scott van der Vlugt, Renco Krol, Lourens Minnema, Bram Beltman, Nanka Nijenhuis, Elise van Drie, Remco Swart, Kim Boon, Sven Walderveen, Stef Wissink samen met de voorzitter van de Vaksectie Agro Bedrijfskunde, Hans de Bie. Ook geslaagd zijn Erwin Pol, Iris Philipsen, Justine Post, Albert Bakker, Hillebrand Pool en Boudewijn Krabben. De uitreiking vond plaats bij VLB-lid aaff, te Wageningen.

De leden van de Vaksectie Agro Bedrijfskunde feliciteren alle kandidaten met het behaalde resultaat.