Skip to content

VLB-inspiratiesessie biedt bedrijfsadviseurs (stik)stof tot nadenken

Er zijn diverse onderwerpen die de gemoederen in de land- en tuinbouw bezighouden. Een onderwerp wat hier zeker bovenuit steekt is het complexe stikstofdossier. Reden voor de VLB om voor haar bedrijfsadviseurs een kennis- en inspiratiesessie te organiseren over dit onderwerp.

Carlijn van Gulpen, programmamanager PAS Meldingen bij het ministerie van LNV, mocht de aftrap verzorgen van de goed bezochte bijeenkomst op 3 november jl. Van Gulpen gaf een toelichting op het stikstofdossier en besprak de status en uitdagingen van het Rijk. Haar boodschap was duidelijk: zonder natuurherstel blijven we in de crisis.

De programmamanager vertelde verder dat het verminderen van stikstof lastig is, omdat de herkomst van stikstofdepositie flink verschilt per gebied. Dat vraagt om maatwerk en een gebiedsgerichte aanpak. Hierin werkt het Rijk samen met andere overheden. ‘Het kabinet zet samen met medeoverheden maatregelen slim en gericht in daar waar ze nodig zijn en het meeste effect hebben,’ aldus Van Gulpen.

Rol adviseur

De programmamanager benadrukte dat de structurele aanpak van stikstof een gezamenlijke opgave is. Waarbij ze ook een rol voor ondernemers en adviseurs ziet. ‘Ondernemers en adviseurs moeten kijken naar het toekomstperspectief in hun gebied. En breder kijken dan alleen het eigen bedrijf of de eigen gronden.’

Tijdens de bespreking van de maatregelen om de stikstofuitstoot van de landbouw te verminderen bond Van Gulpen er ook geen doekjes om: alle opties liggen op tafel voor de toekomst. En die opties moet het kabinet koppelen met andere uitdagingen. Zoals de toekomst van de landbouw, het klimaat, energie en waterbeheer. ‘Uiteindelijk gaat het immers om de verplichting om in Nederland op landelijk niveau een gunstige staat van instandhouding te bereiken voor de natuurwaarden die op grond van de Vogelrichtlijn en de Habitatrichtlijn een bijzondere bescherming genieten,’ legde van Gulpen nogmaals het belang van het programma Stikstofreductie en Natuurverbetering uit. ‘Om die doelstelling te bereiken moeten niet alleen bronmaatregelen ten aanzien van stikstof worden getroffen, maar moet het programma ook voorzien in een verdere investering in de verbetering van de condities voor de betrokken natuurwaarden.’

(Stik)stof tot nadenken

De naam van de presentatie van Stefan van Summeren gaf het doel en thema van de inspiratiesessie goed weer: (Stik)stof tot nadenken. De ROM-specialist bij Rombou van Flynth gaf een toelichting op de vergunningenproblematiek rondom stikstof en intern en extern salderen. De legalisatie van de PAS-meldingen was een onderwerp dat garant stond voor veel vragen van de bedrijfsadviseurs. Van Gulpen vertelde in haar presentatie al dat van de 3500 potentiële PAS-melders er 2500 zich hadden gemeld. Van Summeren gaf aan dat inmiddels de eerste beoordelingen en verzoeken om aanvullingen binnen komen. 

Dagvoorzitter Hans de Bie aan het woord

Mogelijkheden in- en extern salderen

Ook besprak hij de mogelijkheden van intern – en extern salderen. Bij extern salderen wordt de toename van stikstofdepositie in de beoogde situatie gecompenseerd door het staken van stikstofactiviteit(en) op een andere locatie(s). Van Summeren wees de adviseurs erop dat hierbij wel geldt dat er een afroming van 30% is van het saldogevende bedrijf. Verder adviseerde hij de bedrijfsadviseurs om de stikstofsituatie van klanten in beeld te brengen. ‘Bepaal de referentiesituatie, de huidige en/of de beoogde situatie en kijk naar de mogelijkheden van de beoogde situatie,’ somde de adviseur op. ‘Zo kun je de juiste strategie bepalen voor toekomstige ontwikkelplannen.’ Aan het eind van zijn presentatie maakte de ROM-specialist nog een belangrijke opmerking: ‘De stikstofdepositie is uiteindelijk bepalend in het kader van de Wet natuurbescherming. En dus niet de ammoniakemissie!’

Stikstofreductie via managementmaatregelen

Ook managementmaatregelen kunnen voor stikstofreductie zorgen. Harm Rijneveld van de HAS Hogeschool en adviseur bij DMS legde uit hoe een ondernemer via de bedrijfsvoering kan inspelen op het reduceren van stikstof op zijn of haar bedrijf. ‘Het sleutelwoord is “meebewegen”, aldus Rijneveld. ‘Er zijn meerdere (integrale) wegen die naar Rome leiden.‘ Daarmee bedoelt de docent dat er meerdere mogelijkheden zijn voor zowel de intensieve als extensieve kringloopboer om stikstof te reduceren.

Zijn pleidooi is helder: voor het maximale economisch rendement moet de melkveehouder zijn bedrijf optimaliseren en niet de koe. ‘De bedrijfs- en bodembenutting staan voorop. De veebenutting is ondergeschikt.’ Als mogelijkheden om dit te realiseren noemt hij onder meer minder krachtvoer aankopen, meer liters uit minder input halen, mest beter benutten en een betere benutting van het eigen ruwvoer.

Ook Rijneveld heeft nog een tip voor de adviseurs: ‘Zoek de grens op met de veehouder. Voor emissievermindering, gezondere koeien en kostenbesparing.’

Vragen en antwoorden fiscale gevolgen LBV en LBVplus gepubliceerd

De uitkoopregelingen LBV en LBVplus zijn op 3 juli 2023 opengesteld en op 4 juli zijn de Vragen & Antwoorden fiscale gevolgen LBV en LBVplus gepubliceerd. Doel ervan is vooraf duidelijkheid te geven aan de veehouder over de fiscale en daarmee ook over de financiële gevolgen van deelname.

Zie hier voor de Vragen en antwoorden fiscale aspecten LBV

Zie hier voor Vragen en antwoorden fiscale aspecten LBVplus

De Vragen en Antwoorden zijn binnen een werkgroep tot stand gekomen. De Werkgroep Stikstofrechten is ingesteld door het Platform Landbouw en is samengesteld met vertegenwoordigers van LTO/VLB enerzijds en met vertegenwoordigers van de Belastingdienst, het Ministerie van Financiën en het Ministerie van LNV anderzijds. Voorzitter van de werkgroep is Frank Rademaekers, lid van de Vaksectie Recht van de VLB. Over veel vragen en antwoorden is consensus. Echter over de antwoorden op de onderstaande (drie) vragen lopen de visies uiteen. Hieronder wordt hierop ingegaan.

  1. Waardedaling bouwblok. Vraag 5. Minfin/BD houdt vast aan haar eigen visie, gaat niet mee in de visie van de VLB dat een gedeelte van de vergoeding toegerekend kan worden aan een waardedaling van het  bouwblok. Een waardedaling  kan zich onder bepaalde voorwaarden voordoen, namelijk: als de locatie niet  interessant is, er geen alternatieve aanwending mogelijk is of de gemeente niet wil meewerken aan andere bestemming. Dan muteert het bouwblok in cultuurgrond met de daarbij behorende waardedaling,  te denken aan een waardevermindering van € 15 per m2 (als bouwblok) naar € 8 per m2 (als cultuurgrond).  Het verlies zou met een taxatie zichtbaar kunnen worden gemaakt. In de visie van de VLB zou het verlies verrekend moeten worden met de opbrengst uit de  subsidie. In de visie van  Minfin/BD is de subsidie belast en is de waardedaling van de grond niet aftrekbaar omdat die onder de  landbouwvrijstelling valt. LTO/VLB hoopt dat de politiek dit aandachtpunt gaat oppakken.
  2. Verruiming van de herinvesteringsreserve > die is aangekondigd en ziet op de situatie dat er sprake is van een gedeeltelijke bedrijfsbeëindiging. In de huidige systematiek van de wet kan een herinvesteringsreserve alleen gebruikt worden voor investering in het bestaande bedrijf. In de systematiek van de wet die gaat komen (aangekondigd in de Voorjaarsnota) mag de HIR ook worden gebruikt in een nieuwe tak of nieuw bedrijf. Een voorbeeld: stel een agrariër heeft een bedrijf bestaande uit een varkenshouderij en een akkerbouwbedrijf. De agrariër stopt met de varkenshouderij, dan kan de HIR onder de huidige systematiek alleen worden ingezet voor een investering in het akkerbouwbedrijf maar onder de nieuwe systematiek daarnaast ook voor een geheel nieuwe tak, bijvoorbeeld een horecatak. Knelpunt >vraag 6 De termijn van herinvestering is in dit geval maar 12 maanden en dat is erg kort. Op het moment dat er al winst moet worden genomen op de productierechten nadat ze zijn ingetrokken, dat zal op het moment zijn nog gesloopt moeten gaan worden, dan is de 12 maands-termijn erg belemmerend. LTO/VLB heeft gepleit het 12-maandstermijn in te laten gaan op het moment dat de sloop helemaal is afgerond (met een formeel bericht aan RVO) maar dit vond gehoor bij Minfin. Om die reden zijn in de Q & A twee visies opgenomen. Opgemerkt wordt dat in de praktijk de 12maandstermijn verlengd kan worden. Er moet wel om verlenging worden gevraagd, wat een  administratieve lastenverzwaring inhoudt. Bovendien heeft de agrariër de medewerking van de inspecteur nodig en daarbij wordt opgemerkt dat er inspecteurs zijn die vinden dat de agrariër steeds hetzelfde vervangingsvoornemen moet hebben. Ofwel de landbouwer moet al aan het begin van het traject van deelname aan de uitkoopregeling weten welke herinvestering hij gaat plegen, terwijl het goed denkbaar is dat de landbouwer pas later een concreet plan heeft of pas later zijn plan (en vergunningen) kan vormgeven. De BD laat de termijn van 12 maanden starten op het moment van winst nemen; dat is v.w.b. de productierechten, op het moment dat de productierechten zijn ingetrokken en v.w.b. de gebouwen, op het moment dat de gebouwen gesloopt zijn.
  3. Vrijstelling overdrachtsbelasting bij een bedrijfsopvolging in fasen> vraag 11 b. Veehouders en hun adviseurs moeten opletten daar waar er de afgelopen 12 jaar voor de overdrachtsbelasting de vrijstelling ouders-kinderen is toegepast (artikel 15 1 b WBRv) in het kader van een (gedeeltelijk) bedrijfsoverdracht. Minfin/BD gaat ervan uit dat de bedrijfsopvolging in fasen wordt ‘afmaakt’. Ook als de veehouder(s) na 11 jaar besluit(en) deel te nemen aan de LBV, dan stelt Minfin/BD dat de bedrijfsopvolging niet wordt afgemaakt. En dit zou in de visie van Minfin/BD een naheffing overdrachtsbelasting rechtvaardigen; de de naheffingstermijn bij een bij economische eigendomsoverdracht is 12 jaar. De naheffing is destijds ingevoerd als anti-misbruik bepaling v.w.b. economische eigendomsoverdracht; de situatie die zich voordoet in het kader van deelname aan de LBV(plus) is een totaal andere. Om de onrechtvaardigheid van deze naheffing te onderstrepen kan deze situatie worden geplaatst tegenover die dat (stel) 1,5  jaar geleden het bedrijf (in een keer volledig) is overgedragen want dan zijn er geen problemen t.a.v. artikel 15 1 b.

De staatsecretaris heeft openheid gegeven over de wijze waarop zijn visie tot stand is gekomen. Zie hier. Open staat of de politiek nog haar stempel zal gaan drukken op de Vragen en antwoorden en/of de rechter dit in een later stadium zal gaan doen. Maar vooralsnog zal de veehouder die overweegt om deel te nemen aan de LBV(plus) veel steun hebben aan de Vragen en antwoorden waarover consensus is.

Bernadette Roos, secretaris VLB

Save The Date | 27 september 2023 | VLB-inspiratiesessie!

Jaarlijks wordt door de VLB Vaksectie Agro Bedrijfskunde een inspiratiesessie georganiseerd voor medewerkers van de leden van VLB-kantoren. Met als doel om als adviseurs geïnspireerd te raken rond een thema dat aansluit bij de actualiteit of trend in de agrarische sector. Én uiteraard ook betrokkenheid kent en/of invloed heeft op het (toekomstige) werk van de adviseurs.

Woensdag 27 september, 15.30-20.30 uur staat de VLB-Inspiratiesessie 2023 gepland met het volgende thema:

“Kaders voor de voortzettende agrarische ondernemer in de veehouderij”

Het krachtenveld rondom de veehouderij is enorm in beweging en we zitten nog midden in de onderhandelingen van het landbouwakkoord. Afhankelijk van de ontwikkelingen de komende maanden zullen we het programma definitief invullen waarbij onderstaande thema’s mogelijke onderwerpen kunnen zijn:

  • Visie op bedrijfsvoering toekomst per sector.
  • Bijdrage management, innovatie en techniek aan reductie emissies stikstof en CO2 (natuur, water en klimaat).
  • Kader teelt, bemesting en gewasbescherming gewassen in o.a. actieprogramma’s en wetgeving.
  • Kader dierwaardige veehouderij in regelgeving.
  • Mogelijke correctie veestapel en beschikbare grond vanuit een eenmalige korting.
  • Bijdrage vanuit verbreding verdienmodel naar energie, carbon credits, maatschappelijke diensten etc.
  • Visie op markt.

Uitgangspunt is dat we het programma richten op de voortzettende ondernemer in de veehouderij en gebaseerd op actuele ontwikkelingen in wet- en regelgeving.

Er is ruimte voor 80 deelnemers, circa 20 per VLB lid (ABAB, Alfa, Countus en Flynth). Het programma is bijzonder interessant voor adviseurs die werkzaam zijn in de agrarische bedrijfsadviespraktijk. Ze zijn hierbij strategisch adviseur of specialistisch met betrokkenheid bij het onderwerp en/of hebben een leidinggevende of bestuurlijke functie in de agrarische adviespraktijk binnen een VLB-organisatie.

Locatie moet nog vastgelegd worden maar  zal centraal in het land gelegen zijn.

De definitieve uitnodiging volgt maar noteer de datum alvast in je agenda.

Tot ziens op 27 september 2023, laat je inspireren!

Hans, Lubbert, Ineke, Hans, Jeroen, Henk

Inspiratieochtend Natuurinclusieve landbouw voor erfbetreders

Het Platform Natuurinclusieve Landbouw Gelderland (PNLG) nodigt erfbetreders uit voor de Natuurinclusieve Landbouw (NIL) inspiratieochtend voor Gelderse bedrijfsadviseurs.Het Platform Natuurinclusieve Landbouw Gelderland (PNLG) nodigt erfbetreders uit voor de Natuurinclusieve Landbouw (NIL) inspiratieochtend voor Gelderse bedrijfsadviseurs.

Deze vindt plaats op woensdag 28 juni, 09:00 – 12:00 op het Agro Innovatiecentrum De Marke, Roessinkweg 2, 7255 PC Hengelo Gld.

Met ondersteuning van de vab (de erkende beroepsorganisatie Vereniging Agrarische Bedrijfsadviseurs), VLB (Vereniging van accountants en belastingadviseurs) en Agrivaknet (onafhankelijke vereniging voor vaktechnische bedrijfsadviseurs) willen we jou als erfbetreder, als bedrijfsadviseur bijpraten over natuur-inclusieve landbouw (NIL) als oplossingsrichting voor de vele uitdagingen waarmee boeren worden geconfronteerd. Op het gebied van emissie (nu vooral stikstof), biodiversiteit, waterkwaliteit, dierenwelzijn en diergezondheid. De essentie is om als boer meer gebruik te maken van en samen te werken met de krachtige, natuurlijke processen. Om dat in Gelderland meer handen en voeten te geven is het Platform Natuur-inclusieve Landbouw Gelderland (PNLG) opgericht. Een veelal praktische zoektocht via diverse projecten naar concrete invulling van NIL op het boerenerf.

Aanmelden:https://www.natuurinclusievelandbouwgelderland.nl/nieuws-activiteiten/inspiratieochtend-natuurlinclusieve-landbouw-voor-erfbetreders/