Veel organisaties en bedrijven moeten voor 27 maart bij de Kamer van Koophandel (KvK) aangeven wie
het in hun organisatie voor het zeggen heeft en wie eigenaar is. Maar voor sommige personenvennootschappen is het onmogelijk om de inschrijving in het zogeheten UBO-register volledig goed te doen. Fiscaal jurist Ellen Smit van Countus en lid van de VLB-vaksectie recht, legt uit waarom.
Aldus Ellen Smit, fiscaal jurist Countus en lid van de VLB-Vaksectie Recht in een interview met Wilbert Beerling, in het blad V-focus maart 2022.
Een UBO is een persoon die in een personenvennootschap, zoals een vof, een eigendomsbelang heeft van meer dan 25 procent, een stemrecht heeft van meer dan 25 procent of feitelijke zeggenschap heeft. “Met name het eerste criterium, eigendomsbelang, levert bij sommige personenvennootschappen problemen op”, vertelt Ellen Smit.
Op basis van de regelgeving bestaat eigendomsbelang uit drie onderdelen: recht op een deel van de winst, recht op een deel van de stille reserves (stakings- of overdrachtswinst) en tot slot het recht op een deel van het overschot na vereffening. In de UBO-registratieformulieren omschrijft de KvK het eigendomsbelang als ‘gerechtigd tot het vermogen’, maar maakt geen onderscheid tussen de verschillende onderdelen (recht op winst, recht op stille reserves en recht op overschot na vereffening). “Probleem is dat de vennoot die in een vof recht heeft op een winstaandeel niet automatisch eenzelfde recht op de stille reserves heeft of op het overschot na vereffening”, legt Smit uit. “Dat is
afhankelijk van wat daarover in de vennootschapsakte is opgenomen en welk vermogen ieder van de vennoten in de vof heeft.”
Meer dan 100 procent belang
Bij de registratie moet worden opgegeven wat de omvang van het eigendomsbelang is. Er zijn drie categorieën voor de omvang van het belang: 26 tot 51 procent, 51 tot 76 procent en 76 procent en meer. Het probleem ontstaat doordat het totale eigendomsbelang dat opgegeven wordt, niet groter mag zijn dan 100 procent. “In het formulier kunnen bijvoorbeeld niet vier vennoten met een eigendomsbelang van 26 tot 51 procent worden geregistreerd. Want dan zou het totale belang boven de 100 procent uitkomen”, legt Smit uit. “We lopen dus vast als er bijvoorbeeld drie vennoten zijn met een jaarwinstpercentage van ieder 30 procent, terwijl er een vierde vennoot is die 40 procent van het vermogen in de vof heeft.” (Zie voorbeeld in tabel 1.) “Gevolg is dat de vierde vennoot op basis van eigendomsbelang niet als UBO kan worden geregistreerd terwijl deze vennoot wel degelijk een economisch belang
heeft van meer dan 25 procent.”
Stemrecht
Het tweede criterium heeft betrekking op stemrecht. Smit: “Als er meer dan drie vennoten zijn, zal doorgaans geen van deze vennoten meer dan 25 procent stemrecht hebben, tenzij er bijzondere afspraken zijn. De vierde vennoot in het voorbeeld kan dan dus ook niet op basis van stemrecht als UBO geregistreerd worden.” Het derde criterium, feitelijke zeggenschap, geeft ruimte voor interpretatie. Aldus Smit. “Denk hierbij aan een vennoot die in de praktijk alle beslissingen neemt.” Als ook geen sprake is van feitelijke zeggenschap bij de vierde vennoot in het voorbeeld, kan deze persoon niet als UBO geregistreerd worden.
Tabel 1: voorbeeld economische belangen in een personenvennootschap met vier vennoten
Bij het opgeven van de UBO’s binnen een organisatie, kan het vanaf een vennootschap met drie of meer vennoten voorkomen dat het opgetelde economische belang meer dan 100 procent is. Het systeem van de KvK accepteert de registratie dan niet, terwijl deze wel juist is.
| percentage (jaar)winst | percentage gerechtigdheid tot stille reserves (stakings-/overdrachtswinst) | recht op overschot na vereffening (in percentages) | Categorie aandeel economisch belang volgens KvK | |
| vennoot/1 | 30 | 30 | 20 | 26-50 |
| vennoot 2 | 30 | 30 | 20 | 26-50 |
| vennoot 3 | 30 | 30 | 20 | 26-50 |
| vennoot 4 | 10 | 10 | 40 | 26-50 |
Ondernemingen en organisaties die verplicht zijn de UBO’s te registreren, maar dat nalaten of een onjuiste registratie doen, kunnen een boete krijgen die, afhankelijk van de ernst van de situatie, kan oplopen tot een bedrag van 21.750 euro.
De VLB heeft vragen gesteld aan het ministerie over de UBO-registratie bij personenvennootschappen. Omdat daar geen inhoudelijk antwoord op is gekomen, hebben de VLB-kantoren in onderling overleg besloten hoe zij omgaan met de problemen bij de registraties. De gezamenlijke werkwijze van de VLB-kantoren is zoveel mogelijk UBO’s juist registreren en in het geval een UBO niet juist geregistreerd kan worden, wordt een toelichting aan de aanvraag toegevoegd waarin onderbouwd wordt hoe de ingediende UBO-registratie afwijkt van de werkelijke
situatie.
UBO-register
De verplichte inschrijving van UBO’s (Ultimate Beneficial Owners, oftewel de belanghebbenden in een organisatie) bij
de KvK vloeit voort uit een Europese wet die witwassen en financiering van terroristische organisaties moet tegengaan. Het register maakt duidelijk wie er een financieel belang heeft in een onderneming of
organisatie en wie er aan de touwtjes trekt en het verhullen daarvan wordt een stuk
lastiger.
Betreft: tekst van het interview gepubliceerd in V-focus maart 2022