Content voor publicatie in Nieuwe Oogst geschreven door Arne de Beer, lid van de Vaksectie Recht namens Alfa. Het artikel is d.d. 14 december gepubliceerd in NO
Op 25 november is de saneringsregeling varkenshouderij opengesteld. Een belangrijke regeling voor ondernemers in Noord-Brabant en Gelderland die hun varkenshouderij willen beëindigen. In hoeverre is er al duidelijkheid over de fiscale gevolgen?
Uitkoopregelingen zoals de saneringsregeling varkenshouderij leveren belastingvraagstukken op. Bij de ingrijpende beslissing om uw varkenshouderij te stoppen is het belangrijk dat u weet wat er onderaan de streep overblijft. Om te voorkomen dat varkenshouders hierover lang in onduidelijkheid zitten stemmen VLB en LTO onder toeziend oog van het ministerie van Financiën de fiscale aspecten af met de Belastingdienst.
Subsidiecomponenten
De varkenshouder die meedoet sluit definitief zijn varkenshouderijlocatie en levert zijn varkensrechten hierbij in. Hiervoor krijgt hij een compensatie, die bestaat uit een bijdrage voor het vervallen van de varkensrechten en een vergoeding voor het waardeverlies van de varkensstallen (met voer-, mestsilo’s en mestkelders).
Compensatie waardeverlies varkensstallen en varkensrechten
De compensatie voor waardeverlies van de varkensstallen moet naar de visie van de VLB als eerste worden gesaldeerd met de te maken sloopkosten en de boekwaarde van de stallen. De opvatting van de belastingdienst dat sloopkosten en de boekwaarde van de opstal aan de boekwaarde van de ondergrond moet worden toegerekend, gaat hier volgens de VLB niet op. Dat is belangrijk, omdat dit tot de boekwaarde van ondergrond rekenen van deze kosten nadelig uitpakt voor uw aanspraak op de landbouwvrijstelling als u de ondergrond (uiteindelijk) zou verkopen. Komt het subsidiebedrag uit boven de boekwaarde en de sloopkosten, dan is er per saldo sprake van een boekwinst. Belastingheffing kan onder voorwaarden worden uitgesteld met een herinvesteringsreserve of omzetten in een stakingslijfrente. Dezelfde mogelijkheden gelden voor de vergoeding voor de in te leveren varkensrechten.
Overheidsingrijpen
Cruciaal is dat de regeling fiscaal als ‘overheidsingrijpen’ wordt aangemerkt. Varkenshouders die na de beëindiging willen herinvesteren in een nieuwe onderneming (buiten de varkenshouderij) krijgen hierdoor meer mogelijkheden de behaalde boekwinst af te boeken op de nieuwe investeringen. Met toepassing van de herinvesteringsreserve voorkomt u belastingheffing over de boekwinst en heeft u meer beschikbaar voor de nieuwe bedrijfsinvesteringen.
Ondergrond stallen
Voor het verschil tussen de boekwaarde van de ondergrond van stallen en de verkoopwaarde geldt de landbouwvrijstelling. Bij andere regelingen (zoals: ruimte voor ruimte) is het onder omstandigheden mogelijk een deel van de compensatie toe te rekenen aan de waardedaling van de grond. Uit de toelichting bij de regeling blijkt dat de vergoeding uit de saneringsregeling alleen aan het gebouw en niet aan de ondergrond kan worden toegerekend.
Gevolgen voor de overige belastingmiddelen
Aandachtspunt is een mogelijke naheffing al gevolg van het niet langer voldoen aan de voorwaarden voor de vrijstelling overdrachtsbelasting. Is uw bedrijf kort geleden ingebracht in een firma, let dan op de voortzettingstermijn van 3 jaar. Heeft u aangekocht met cultuurgrondvrijstelling, dan moet de grond ten minste 10 jaar in agrarisch gebruik blijven.
Is de afgelopen 5 jaren de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) is toegepast, dan moet de schenk- of erfbelasting bij deelname aan de regeling mogelijk alsnog worden betaald. Het is pleitbaar dat u aanspraak kunt maken op een uitzondering die geldt: als u het bedrijf geheel staakt en de opbrengst herinvesteert in nieuwe bedrijfsactiviteiten.
Over de omzetbelasting bestaat in zoverre duidelijkheid dat de subsidie buiten de scope van de heffing valt. Onduidelijk is nog hoe u om moet gaan met de aftrek van omzetbelasting over de sloopkosten. Daarnaast staat u bij de afbraak van relatief nieuwe gebouwen voor het vraagstuk hoe om te gaan met de herzieningsregeling.
Conclusie
Lang niet alle fiscale gevolgen van de saneringsregeling varkenshouderij zijn al bekend. VLB en LTO stemmen af met de overheid om varkenshouders de zekerheid te geven die ze nodig hebben.
Arne de Beer, belastingadviseur vaktechniek bij Alfa en lid van de Vaksectie Recht van VLB