V-focus, september 2018, Interview van Geesje Rotgers met Fou-Khan Tsang voorzitter bestuur vereniging VLB
Fou-Khan Tsang -voorzitter van de Raad van Bestuur van Alfa Accountants & Adviseurs en tevens voorzitter van de ‘VLB’ – is bovengemiddeld geïnteresseerd in ICT. Dat hij vanuit de VLB (Vereniging van Accountants en Belastingadviseurs) de portefeuille ‘joindata’ beheert, ligt dan ook voor de hand. Het bundelen en ordenen van data in de landbouw opent een weg naar talrijke toepassingen.
Toen Fou-Khan Tsang zo’n 12,5 jaar geleden aantrad bij Alfa Accountants en Adviseurs, had hij nog weinig ervaring met de landbouw. Wel had hij zijn sporen inmiddels verdiend in de ICT, onder andere als directeur van het ICT-bedrijf Exact Software. Tsang was verrast toen hij ontdekte hoeveel data er in omloop waren in de landbouw. “Ik verbaasde me erover hoe goed de landbouwsector georganiseerd is. In technologische zin loopt deze sector voorop, in andere MKB-branches kom je dit niet tegen.”
Bundelen van data
Een aantal jaren geleden besloten diverse grote spelers in de agrarische sector, zoals voer-, zuivel- en fokkerijorganisaties hun data te bundelen. De samenwerking kreeg bekendheid onder de naam Smart Dairy Farming. Inmiddels is de samenwerking uitgegroeid tot een onderneming met de naam ‘JoinData’. Deze onderneming verzamelt zoveel mogelijk data in de landbouw en ordent deze tot bruikbare informatie, die weer ten goede komt aan de agrarische sector.
De data betreffen technische informatie die gegenereerd wordt door bijvoorbeeld de melkapparatuur en sensoren aan dieren, financiële data zoals inkoopfacturen van diverse agrarische spelers en boekhoudcijfers van accountantskantoren. Ook de gegevens uit de Kringloopwijzer zijn tegenwoordig onderdeel. “Steeds meer partijen bouwen mee aan de data hub”, vertelt Tsang.
Waarde van data
“De agrarische data worden zeer zorgvuldig beheerd”, aldus Tsang. Agrariërs bepalen zelf wie welke bedrijfsgegevens wel mag zien en wie niet. Het machtigingenregister is dan ook een belangrijk onderdeel van Joindata. “De boer houdt zo de controle over zijn eigen data”. Een groep agrariërs houdt middels een auditcomité toezicht op de werking van het machtigingenregister. Verder worden de data ook gebruikt voor sectoranalyses. Daarvoor worden de data geanonimiseerd en geanalyseerd. Dit maakt het mogelijk om algemene vragen, bijvoorbeeld over de impact van de droogte op de voerkosten, te beantwoorden.
Volgens Tsang zien veel boeren de voordelen van het delen van data, zij hebben machtigingen afgegeven. “Het mooiste is natuurlijk als iedereen meedoet.”
Data hebben waarde. Krijgen boeren betaald voor het ‘afstaan’ van hun data? Tsang geeft aan dat deze discussie vaker aan de orde is geweest. “Er spelen in de landbouw veel complexe vraagstukken en iedere leverancier van informatie voor dat vraagstuk, wil daarvoor het liefste geld ontvangen. Maar als iedereen de hoofdprijs voor zijn data gaat vragen, gebeurt er niets. Terwijl het juist om het volume aan data gaat. Om bruikbare informatie te genereren zijn veel data nodig. Wat heeft meer waarde voor een agrariër, een luttel bedragje krijgen voor zijn data of het ontvangen van analyses waarmee hij bijvoorbeeld een betere liquiditeitsprognose krijgt voor zijn bedrijf? Verder levert de datahub ook besparingen op. Sommige boeren krijgen nog papieren facturen. Maar als wij die facturen automatisch via de elektronische weg binnenkrijgen, werkt dat veel efficiënter. Dat verlaagt meteen de accountantskosten.”
Privacywetgeving
Het verzamelen, ordenen en uitleveren van data mag niet zomaar. De wet op de persoonsgegevens – de Algemene Verordening Gegevensbescherming – is streng. Wanneer je data verzamelt, moet je vastleggen waarvoor je die gaat gebruiken. Als je er daarna wat anders mee wilt gaan doen, moet je daarvoor opnieuw toestemming vragen. Tsang vindt het een goede zaak dat de data-eigenaren zelf bepalen waarvoor hun data worden gebruikt. “Boeren hebben bijvoorbeeld liever niet dat accountants de kritische melkprijzen publiceren omdat dit hen belemmert in de onderhandelingen met afnemers en leveranciers.” Tsang vraagt zich echter wel af of de wetgever niet wat doorslaat. “Op een seminar waar ook een fotograaf rondloopt, wordt tegenwoordig toestemming gevraagd van alle aanwezigen of zij in beeld mogen komen.”
Joint Data over tien jaar
Tsang wordt enthousiast over de talrijke mogelijkheden van gedeelde data, van ‘joint data’ in jargon. Maar het kost tijd om ontwikkelingen van de grond te krijgen. “Het implementeren van een nieuwe technologie kost zo’n tien jaar. Neem de zelfrijdende auto. Toen de voormalige Amerikaanse president Barack Obama in 2009 aantrad was de zelfrijdende auto een utopie. Toen hij in 2017 aftrad was het realiteit. En dat in een tijdsbestek van acht jaar.
In Nederland zouden joint data gebruikt kunnen worden voor de onderbouwing van het beleid. Tsang: “Ik zie dat de overheid veel werkt met modellen als benadering van de werkelijkheid. Wij zijn echter steeds beter in staat om feitelijke data te verzamelen met sensoren, die een betrouwbaardere weergave geven van de werkelijkheid.” Tsang wijst erop dat het goed analyseren van data geen sinecure is. Daarvoor heb je gespecialiseerde wetenschappers nodig, anders kan het gemakkelijk mis gaan. Dat bleek bijvoorbeeld bij de I&R-fraudekwestie dit voorjaar. Daar was een data-analyse gemaakt, waar vervolgens de verkeerde conclusies uit werden getrokken. Uit analyse van joint data kunnen verrassende zaken tevoorschijn komen. Je moet dus heel goed weten wat die uitkomsten betekenen.
En de rol van de VLB in de joint data? “Niet alleen boerderijen maar ook accountantskantoren zijn één grote dataproducent. Als VLB kijken we bijvoorbeeld waar de administratie efficiënter kan. En daarbij biedt de koppeling van onze data aan data van machinefabrikanten, zuivel-, voer- en fokkerijondernemingen allerlei nieuwe toepassingen voor de landbouw.”
Fou-Khan Tsang, voorzitter bestuur vereniging VLB
lees ook:
EDI-Circle van de VLB-kantoren gaat over in Datahub per 1 juli a.s.