De laatste jaren zijn de tarieven voor de overdrachtsbelasting meerdere keren gewijzigd. En voor 1 januari 2023 is weer een wijziging aangekondigd. Deze wijzigingen zijn ook van belang voor agrarische ondernemers.
Wanneer overdrachtsbelasting
Agrarische ondernemers kunnen op verschillende momenten met de overdrachtsbelasting te maken krijgen. Denk daarbij aan:
- Kopen van onroerende zaken.
- Inbreng economische eigendom van onroerende zaken in een maatschap of vof. Economische eigendom betekent het recht op waardeveranderingen.
- Een bedrijfsoverdracht.
Er zal niet altijd overdrachtsbelasting verschuldigd zijn. Zo kan in bepaalde situaties gebruik gemaakt worden van een vrijstelling.
Tarieven
Op dit moment kent de overdrachtsbelasting twee verschillende tarieven:
- Het algemene tarief van 8%.
Voorbeeld: als een erf met bedrijfsgebouwen gekocht wordt, is het algemene tarief van 8% van toepassing. - Het tarief van 2% voor de verkrijging van een woning door een natuurlijk persoon. Dit lage tarief geldt dus niet als bijvoorbeeld een BV een woning koopt. Ook geldt het lage tarief niet als alleen de economische eigendom overgedragen wordt. Tot slot moet de koper de woning als hoofdverblijf gaan gebruiken en dit mag niet tijdelijk zijn. De koper moet dus zelf in de woning gaan wonen.
Eerder had het kabinet besloten om het algemene tarief met ingang van 1 januari 2023 te verhogen naar 9%. Recent heeft het kabinet besloten om het algemene tarief vanaf 2023 nog verder te verhogen, namelijk naar 10,1%. Als je bedenkt dat het algemene tarief voor 2021 nog 6% was, dan is dit een forse verhoging!
Stel dat een erf met bedrijfsgebouwen (zonder woning) aangekocht wordt voor € 500.000. Voor 2021 moest de koper € 30.000 overdrachtsbelasting betalen. In 2022 is hij € 40.000 overdrachtsbelasting verschuldigd. Vanaf 2023 moet hij € 50.500 overdrachtsbelasting betalen. Een verhoging van meer dan 50% in vergelijking met de jaren voor 2021! Als de wens bestaat om erf en gebouwen aan te kopen, dan levert het een flinke besparing op als de levering nog in 2022 plaatsvindt.
Vrijstellingen
Gelukkig kan het leed van het hoge tarief in bepaalde gevallen verzacht worden, doordat gebruik gemaakt kan worden van een vrijstelling. Voor de agrarische sector zijn de volgende vrijstellingen het meest van belang:
- Voor de verkrijging van cultuurgrond geldt een vrijstelling. Voorwaarde is dat de grond nog minimaal 10 jaar voor de landbouw gebruikt blijft worden.
- Als onroerende zaken in het kader van een bedrijfsoverdracht overgedragen worden aan een kind, kleinkind, broer, zus of hun echtgenoten, geldt een vrijstelling. De onderneming moet in zijn geheel – al dan niet in fasen – voortgezet worden door de verkrijger. Deze vrijstelling geldt niet voor een woning die ook overgedragen wordt.
- Bij inbreng van een gehele onderneming in een maatschap of vof kan onder voorwaarden gebruik gemaakt worden van een vrijstelling.
- Er geldt een vrijstelling als een woning met een waarde van maximaal € 400.000 gekocht wordt door een koper die tussen de 18 en 35 jaar oud is. Daarvoor gelden verder dezelfde voorwaarden als voor toepassing van het 2%-tarief. Van deze vrijstelling kan één keer gebruik gemaakt worden.
Conclusie
Agrarische ondernemers zullen met name bij de aankoop van erf en bedrijfsgebouwen de verhoging van het algemene tarief in hun portemonnee voelen. Indien mogelijk is het aan te raden om een eventuele aankoop naar voren te halen, waarbij de levering nog in 2022 plaatsvindt.
