Energietransitie, stikstofdepositie, LBV, LBV+, piekbelaster, het zijn onderwerpen die in 2023 hebben gespeeld. En er mede oorzaak van zijn dat veehouders hun zegeningen tellen en hun onderneming geheel of gedeeltelijk gaan staken. En laat er nu één van die zegeningen verrassend genoeg uit Den Haag komen en wel van het Ministerie van Financiën, overigens mede na flink veel inspanningen hiervoor door de VLB.
De zegening waar we hier op doelen is de toepassing van de verruimde herinvesteringsreserve bij gedeeltelijke staking in geval van overheidsingrijpen en wel met ingang van 1 januari 2024.
Om de verruiming te kunnen doorgronden is het zaak om eerst kennis te nemen wat een ondernemer met de herinvesteringsreserve (HIR) überhaupt kan bereiken. Als een ondernemer een door hem gebruikt bedrijfsmiddel met boekwinst verkoopt dan kan hij met de HIR deze boekwinst onder voorwaarden als een ‘eerste afschrijving’ in mindering brengen op een nieuw aangekocht bedrijfsmiddel. Zodoende wordt directe winstneming over de boekwinst voorkomen; wordt de winst verschoven naar de toekomst, waarin dan uiteraard wel minder afschrijving mogelijk zal zijn. Afijn, tot zover niets nieuws.
De aanpassing van de HIR is dat indien een ondernemer als gevolg van overheidsingrijpen zijn onderneming gedeeltelijk staakt en wil investeren in een nieuwe, andere onderneming, hij dat met ingang van volgend jaar fiscaalvriendelijk kan doen. Niet onbelangrijk om te vermelden is dat de Lbv en Lbv+ regelingen in dat kader zijn aangemerkt als vormen van overheidsingrijpen. Hiermee wordt het voor de stakende agrariër die gedeeltelijk staakt ook mogelijk om de belastingheffing over de ‘stakingswinst’ uit te stellen ofwel uit te smeren in plaats van ineens af te moeten rekenen. De geheel stakende boer kon dat bij overheidsingrijpen al. Tot en met 31 december 2023 kon de HIR afboeking bij een gemengd bedrijf alleen maar binnen diezelfde onderneming plaatsvinden. Als gevolg van de uitbreiding mag met ingang van 1 januari 2024 de HIR wegens gedeeltelijke staking, mits gevormd als gevolg van overheidsingrijpen, ook worden afgeboekt op investeringen in andere ondernemingen van dezelfde belastingplichtige.
Een voorbeeld. Stel een agrariër heeft één onderneming met twee bedrijfstakken, namelijk een akkerbouwtak en een melkveehouderij. Bij deelname aan de Lbv+ door de melkveehouderij kan de agrariër de winst daarop, bijvoorbeeld de behaalde verkoopwinst op fosfaatrechten vanaf 2024 ook afboeken op een afschrijfbare investering in een boerderijcamping of een nieuwe zorgboerderij. Tot en met 2023 was hij dan gedwongen om de winst via de HIR af te boeken op investeringen in zijn akkerbouwtak maar vanaf 2024 heeft de agrariër meer mogelijkheden.
Al met al wordt de HIR hiermee een Heel Interessante Regeling voor de stakende agrariër. Bij overheidsingrijpen kun hij de winst op bedrijfsmiddelen bijna altijd kwijt op investeringen in bedrijfsmiddelen. Het enige wat nog niet kan is een afboeking van een HIR wegens de verkoop van afschrijfbare bedrijfsmiddelen op niet-afschrijfbare bedrijfsmiddelen zoals grond.
Auteurs: Robin Nijhuis in samenwerking met Gerard de Bruin, belastingadviseurs bij Flynth
