FISCALE ZAKEN. LTO Nederland en de Vereniging van Accountants- en Belastingadviesbureaus VLB werken veel samen in het behartigen van fiscale zaken voor boeren en tuinders. Accountants en adviseurs van de leden van de VLB schrijven in deze rubriek over fiscale onderwerpen. Tekst publicatie in Nieuwe Oogst 18 maart 2017, auteur Alies Visscher.
Het grote kapitaalsbeslag van grondgebonden landbouwondernemingen dwingt agrarisch ondernemers steeds meer tot het nadenken over een goede ‘estate planning’. Hoe kunt u het bedrijf overdragen aan de bedrijfsopvolger waarbij zoveel mogelijk schenk- en/of erfbelasting wordt bespaard?
Estate planning is de overgang van vermogen naar de volgende generatie op een (fiscaal) zo voordelig mogelijke manier. Estate planning kan op termijn ook voordelige financiële effecten hebben op de eigen bijdrage bij ondersteuning uit de Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO, voorheen AWBZ). De meest bekende manier van estate planning is het jaarlijks schenken (al dan niet op papier) binnen de vrijstellingen én de lage eerste 10 procent-schijf in de schenk- en erfbelasting. Bij de overdracht van ondernemingsvermogen kan onder voorwaarden gebruik gemaakt worden van de bedrijfsopvolgings- regeling in de schenk- en erfbelasting. Door deze vrijstelling is de eerste 1.028.132 euro aan ondernemingsvermogen voor 100 procent vrijgesteld, plus 83 procent van het meerdere. De belangrijkste voorwaarde is dat de verkrijger de onderneming nog ten minste vijf jaar voortzet (voortzettingseis). Door de bedrijfsopvolgingsregeling kan de onderneming nagenoeg zonder schenk- en erfbelasting overgaan naar de volgende generatie.
Bedrijfsopvolging bij overlijden. Niet alleen de typische bedrijfsopvolger kan bij de verkrijging van ondernemingsvermogen gebruikmaken van deze gunstige regeling. Als ouders de onderneming of een gedeelte daarvan bij overlijden nalaten, kan dit vermogen met toepassing van de bedrijfsopvolgingsregeling vererven aan de kinderen. Voorwaarde is dat deze kinderen aan de hiervoor genoemde voortzettingseis van vijf jaar voldoen. Aan die voortzettingseis wordt overigens niet voldaan als het bedrijf wordt voortgezet via verhuur, zo heeft de rechter dit jaar geoordeeld. Een broer en zus die het tuinbouwbedrijf van hun broer na zijn overlijden voortzetten maar het na enkele maanden aan een derde gingen verhuren, voldeden niet aan de voortzettingseis en mochten de bedrijfsopvolgings- regeling daardoor niet toepassen. Het komt ook voor dat vermogen en exploitatie van elkaar worden gescheiden, waarbij de kinderen gezamenlijk het vermogen in de onderneming houden, terwijl een van de kinderen de exploitatie op zich neemt. De onderneming wordt dan gezien als familiebezit. Ook in deze situatie is het mogelijk gebruik te maken van de bedrijfsopvolgingsregeling.
Zeer ruim. De bedrijfsopvolgingsregeling in de schenk- en erfbelasting is zeer ruim. Het is niet ondenkbaar dat, mede in het licht van de Tweede Kamerverkiezingen, de regeling openig moment verder wordt ingeperkt. De meest recente inperking van de bedrijfsopvolgingsregeling wordt in 2017 in de wet opgenomen. Een aandelenbelang van een familiebedrijf van minder dan 5 procent in een besloten vennootschap komt niet meer in aanmerking voor de bedrijfsopvolgingsregeling. Deze beperking zal veelal niet veel agrariërs treffen; de inperking kan echter wel een voorbode zijn van wat er in de toekomst gaat komen. Om met betrekking tot uw onderneming tot een goede estate planning te komen en op deze manier schenk- en erfbelasting zoveel mogelijk te beperken, is het zaak actie te ondernemen en u deskundig te laten informeren. Een estate planningstraject waarbijde bedrijfsopvolgingsregeling in de schenken erfbelasting wordt toegepast, beloopt al gauw zo’n tien jaar.
Mr. A. (Alies) Visscher RB is fiscaal jurist bij Countus accountants + adviseurs in Zwolle. Zij neemt als young professional deel aan het overleg van de vaksectie Recht van de Vereniging van Accountants- en Belastingadviesbureaus (VLB).